Πώς τα ηχητικά μηνύματα και τα emojis καταστρέφουν τις ανθρώπινες σχέσεις

Το WhatsApp ανέφερε ότι το 2023 στάλθηκαν (σε καθημερινή βάση) 7 δισεκατομμύρια φωνητικά μηνύματα. Ξέρετε, από αυτά που στέλνουν οι περισσότεροι καθώς περπατούν στο κέντρο της Αθήνας με μία χάρτινη σακούλα από γνωστή αλυσίδα ρούχων. Φυσικά, ακούμε τα μισά από αυτά που μοιράζονται μαζί μας διότι οι κόρνες των αυτοκινήτων αποδεικνύονται πιο ισχυρές από τις φωνητικές χορδές.

Η αλήθεια είναι ότι απολαμβάνουμε(;) αυτή τη δυνατότητα, διότι στον σημερινό κόσμο και με τους ρυθμούς που επικρατούν, η επικοινωνία οφείλει να είναι γρήγορη και όσο το δυνατόν πιο άμεση. Ή μήπως όχι;

Μπορεί τα φωνητικά μηνύματα να είναι διασκεδαστικά (λέμε τώρα) και εύκολα, μπορούν επίσης να αποτελέσουν πρόσφορο έδαφος για παρεξηγήσεις. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η διαδικτυακή επικοινωνία βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην ψηφιακή γλώσσα του σώματος. Σύμφωνα με το Dazed, τα emojis, τα σημεία στίξης και ο χρόνος ανταπόκρισης επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε το άλλο άτομο.

Η ψηφιακή γλώσσα του σώματος μπορεί να μοιάζει με ένα νέο φαινόμενο, αλλά ο Steve Fuller, καθηγητής Κοινωνικής Επιστημολογίας στο Πανεπιστήμιο του Warwick, εξηγεί ότι ακόμη και τα ερωτικά γράμματα στο παρελθόν βασίζονταν στην αποκρυπτογράφηση κρυμμένων νοημάτων. Με λίγα λόγια, από παλιά ψάχναμε το νόημα πίσω από τις λέξεις.

Σήμερα, αυτό συνεχίζεται στο διαδίκτυο. Σύμφωνα με τον ίδιο, η διαδικτυακή μας συμπεριφορά μοιάζει αρκετά με το κουμπί thumbs-up του Facebook. Αυτό το απλό σύμβολο, που είναι παγκοσμίως κατανοητό ότι σηματοδοτεί την έγκριση, εγκαινίασε μια εποχή όπου εκφράζουμε τα συναισθήματά μας προς το περιεχόμενο, τους ανθρώπους ή τις καταστάσεις -μέσω ενός μόνο, ξεκάθαρου emoji.

«Σήμερα η ψηφιακή γλώσσα του σώματος συνδέεται με την αυξημένη χρήση των emojis, τα οποία παρουσιάζουν εκδοχές διαφόρων συναισθηματικών αντιδράσεων», εξηγεί. «Τα emojis μπορεί να φαίνεται ότι κάνουν την επικοινωνία πιο άμεση, στην πραγματικότητα όμως οι έρευνες δείχνουν ότι περιπλέκουν τα πράγματα». Αυτή η έλλειψη πλαισίου και η τάση για υπερανάλυση μπορεί να έχει συνέπειες στην πραγματική ζωή.

Καθώς περνάμε όλο και περισσότερο χρόνο στο διαδίκτυο, η ψηφιακή γλώσσα του σώματός μας ενσωματώνεται βαθιά στις διαδικτυακές μας αλληλεπιδράσεις, επηρεάζοντας τις σχέσεις μας με τους πιο κοντινούς μας ανθρώπους. Γιατί όμως συμβαίνει αυτό;

Γιατί υπάρχουν όλο και περισσότερες παρεξηγήσεις καθώς λείπουν οι εκφράσεις του προσώπου, η γλώσσα του σώματος και οι απαντήσεις σε πραγματικό χρόνο. Αυτό καθιστά την επικοινωνία δύσκολη, βασιζόμενη σε μεγάλο βαθμό στην αποκρυπτογράφηση του γραπτού λόγου και των emojis. Ακόμα και ο χρόνος ανταπόκρισης σε ένα φωνητικό μήνυμα, μπορεί να δημιουργήσει παρεξηγήσεις.

Η σύμβουλος Georgina Starmer υπογραμμίζει τόσο τα πλεονεκτήματα όσο και τα μειονεκτήματα αυτού του σύγχρονου τρόπου επικοινωνίας. «Κάποια από αυτά μπορεί να είναι χρήσιμα αν νιώθουμε άγχος ή ανασφάλεια για το τι έχουμε να πούμε», λέει. «Έχουμε την ευκαιρία να κάνουμε edit τις προτάσεις μας, να διαβάσουμε τις λέξεις που λαμβάνουμε στον δικό μας χρόνο και με τον δικό μας ρυθμό».

Ωστόσο, η Starmer προειδοποιεί ότι η διαδικτυακή επικοινωνία δεν αντικατοπτρίζει πάντα την πραγματική μας προσωπικότητα. Οι αλληλεπιδράσεις πρόσωπο με πρόσωπο είναι διαφορετικές διότι ο σαρκασμός, για παράδειγμα, δεν είναι τόσο εύκολο να μεταδοθεί μέσω ενός γραπτού μηνύματος, με αποτέλεσμα να βγάζουμε λάθος συμπεράσματα.

Δεδομένα από το Hinge (app γνωριμιών) υπογραμμίζουν πως μας απασχολεί όλο και περισσότερο ο τρόπος με τον οποίο οι σύντροφοί μας επικοινωνούν με μηνύματα κειμένου: Το 56% των χρηστών του Hinge παραδέχονται ότι έχουν υπεραναλύσει την ψηφιακή γλώσσα του σώματος κάποιου, ενώ οι χρήστες του Gen Z είναι κατά 50% πιο πιθανό από τους Millennials να καθυστερήσουν να απαντήσουν σε ένα κείμενο για να μη φανούν «υπερβολικά πρόθυμοι».

Η προσπάθειά μας να φαινόμαστε αφοσιωμένοι χωρίς όμως να φαινόμαστε απελπισμένοι, δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο. Ωστόσο, μπορούμε να ξεφύγουμε από αυτόν τον κύκλο. Στη σημερινή ψηφιακή εποχή, είναι σημαντικό να κάνουμε έναν καθορισμό σαφών ορίων και προσδοκιών σχετικά με τους χρόνους απόκρισης, όπως και της συναισθηματικής διαθεσιμότητας σε αυτή την επικοινωνία.

Πρέπει να διατηρούμε σαφείς τις γραμμές επικοινωνίας μεταξύ των φίλων, της οικογένειας και των συντρόφων μας. Αυτό μπορεί να μας βοηθήσει να διαλύσουμε την ασάφεια, πράγμα σημαντικό για να διατηρήσουμε μια σχέση.

Τελικά, η αποτελεσματική πλοήγηση στην ψηφιακή γλώσσα του σώματος έχει να κάνει με την επίτευξη μιας ισορροπίας. Αναγνωρίζοντας την επιρροή της και εξηγώντας ταυτόχρονα στους εαυτούς μας (όπως και στους άλλους) ποια είναι τα όρια, αποφεύγουμε τις παρεξηγήσεις.

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ