Τι είναι οι τροφές ντοπαμίνης και πώς ωφελούν τον οργανισμό
- 3 ΦΕΒ 2025
Συνδέουμε το φαγητό με την ευχαρίστηση όταν πρόκειται για ορισμένες γεύσεις, αλλά μπορεί να μην γνωρίζεις ότι ορισμένες τροφές συνεργάζονται με χημικούς αγγελιοφόρους στον εγκέφαλό σου για να σε κάνουν να αισθάνεσαι υπέροχα. Γνωστές ως «τροφές ντοπαμίνης», λειτουργούν για να ενισχύσουν την παραγωγή της χημικής ουσίας που προκαλεί ευεξία στο σώμα σου.
Ο τρόπος με τον οποίο λειτουργούν ωστόσο είναι λίγο περίπλοκος και οι διατροφολόγοι τονίζουν ότι η κατανάλωση ορισμένων τροφών δεν είναι απαραίτητα το κλειδί για την ευτυχία. «Η ντοπαμίνη είναι μόνο ένα κομμάτι ενός πολύ μεγαλύτερου παζλ όταν πρόκειται για την ψυχική υγεία και την ευημερία», σημειώνει η Alison Kane, RD, διαιτολόγος και υπεύθυνη προγραμμάτων ευεξίας στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης.
Ωστόσο, οι διατροφολόγοι λένε ότι οι εν λόγω τροφές μπορούν να υποστηρίξουν την καλή ψυχική υγεία, μαζί με πιο κοινές στρατηγικές όπως η τακτική άσκηση, ο σωστός ύπνος, η διαχείριση του στρες και η διατήρηση των κοινωνικών επαφών.
Η ντοπαμίνη είναι ένας νευροδιαβιβαστής ή ένας χημικός αγγελιοφόρος και βοηθά στη μετάδοση σημάτων στον εγκέφαλο. Η ντοπαμίνη αποκαλείται συνήθως ο νευροδιαβιβαστής της «ευεξίας», επειδή παίζει μεγάλο ρόλο στα συστήματα ανταμοιβής και ευχαρίστησης του εγκεφάλου, λέει η Kane.
Υπάρχουν μερικοί τρόποι με τους οποίους τα τρόφιμα μπορούν να προκαλέσουν ντοπαμίνη. «Η ντοπαμίνη μπορεί να απελευθερωθεί όταν τρώτε οποιοδήποτε τρόφιμο θεωρείτε ευχάριστο», λέει η Kane. «Πριν καν φάτε μια μπουκιά, και μόνο η ιδέα ότι τρώτε ένα φαγητό που σας αρέσει μπορεί να διεγείρει την παραγωγή ντοπαμίνης στον εγκέφαλο».
Υπάρχει όμως μια προειδοποίηση: Αυτό το χτύπημα ντοπαμίνης που λαμβάνεις από πολύ επεξεργασμένα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και ζάχαρη, όπως τα γλυκά, είναι συχνά βραχύβιο και μπορεί να λειτουργήσει ενάντια στα συνολικά επίπεδα ντοπαμίνης σου.
Ορισμένα τρόφιμα, από την άλλη πλευρά, αυξάνουν την παραγωγή της στον εγκέφαλο μέσω της λεβοντόπα, ενός αμινοξέος που αποτελεί μέρος της χημικής αντίδρασης που παράγει ντοπαμίνη, λέει η Candace Pumper, RD, διαιτολόγος στο The Ohio State University Wexner Medical Center. Η λεβοντόπα προέρχεται από το αμινοξύ τυροσίνη.
«Το σώμα μπορεί να παράγει τυροσίνη φυσικά από (ένα άλλο αμινοξύ) τη φαινυλαλανίνη και μπορεί να ληφθεί απευθείας μέσω της διατροφής από μια ποικιλία τροφίμων», λέει η Pumper.
Ουσιαστικά, η κατανάλωση τροφίμων που περιέχουν τυροσίνη ή φαινυλαλανίνη ενθαρρύνει τον εγκέφαλό σου να παράγει ντοπαμίνη. Ωστόσο, χρειάζεσαι τη βιταμίνη Β6 και μέταλλα όπως ο σίδηρος, το φυλλικό οξύ και ο χαλκός στη διατροφή σου για να λειτουργήσει αποτελεσματικά η διαδικασία, σημειώνει η Kane.
Πολλά μαγειρεμένα και ωμά τρόφιμα περιέχουν τυροσίνη και φαινυλαλανίνη για την υποστήριξη της παραγωγής ντοπαμίνης. Σύμφωνα με την Pumper, σε αυτά περιλαμβάνονται τα εξής:
- Κρέας: μοσχάρι, χοιρινό
- Πουλερικά: κοτόπουλο, γαλοπούλα
- Ψάρια: σολομός, τόνος, σφυρίδα
- Αυγά: ολόκληρα αυγά, ασπράδια αυγών
- Γαλακτοκομικά: γάλα, τυρί (τσένταρ, γκούντα, μοτσαρέλα, παρμεζάνα, ελβετικό), γιαούρτι
- Όσπρια: μαύρα φασόλια, φάβα, φακές
- Προϊόντα σόγιας: ενταμάμε, τέμπε, τόφου
- Ξηροί καρποί: αμύγδαλα, καρύδια Βραζιλίας, κάσιους, φουντούκια, μακαντάμια, φιστίκια, πεκάν, κουκουνάρια, καρύδια
- Σπόροι: σπόροι κάνναβης, κολοκυθόσποροι, σουσάμι, ηλιόσποροι
Παρόλο που αυτές οι τροφές μπορεί να βοηθούν στην παραγωγή ντοπαμίνης, η Pumper λέει ότι είναι σημαντικό να αναζητάμε τις ισορροπίες για την ψυχική υγεία. Αυτό περιλαμβάνει ποικίλη διατροφή και προτεραιότητα στη διαχείριση του άγχους, τον ύπνο, την τακτική άσκηση και την αναζήτηση υποστήριξης για την ψυχική υγεία όταν χρειάζεται.
«Μια διατροφή πλούσια σε τυροσίνη και άλλα θρεπτικά συστατικά που ενισχύουν την ντοπαμίνη μπορεί να βοηθήσει στην υποστήριξη της λειτουργίας του εγκεφάλου, αλλά δεν θα είναι πανάκεια», λέει η Kane. Συμπέρασμα: Οι τροφές ντοπαμίνης δεν θα αλλάξει μαγικά την ψυχική σου υγεία αλλά η συμπερίληψη αυτών στη διατροφή σου μπορεί να βοηθήσει.
