Gillian Anderson, ποια να συγκριθεί μαζί σου

Το πώς δηλαδή η Gillian Anderson κατάφερε να μας κάνει να αφήσουμε στην άκρη την Dana Scully του The X-Files και να κάνουμε χώρο στην καρδιά μας για τη δική της, βραβευμένη με Emmy, εκδοχή της Margaret Thatcher στο The Crown, αλλά κυρίως για τη “shag specialist” (την ειδική στο πήδημα, όπως περιγράφει η ίδια στο Instagram της τον ρόλο της σεξολόγου Jean Milburn) του Sex Education είναι άξιο θαυμασμού. 

Ναι, OK, θα είναι πάντα η Scully για όλους τους boomers που λάτρεψαν το X-Files, αλλά ποιος μπορεί να αρνηθεί αν έχει δει και τις τρεις σεζόν της teen sex comedy του Netflix ότι η Anderson δεν χωράει σε κουτάκια. Δεν της ταιριάζουν οι ταμπέλες. Δεν μπορεί να είναι ένα και μόνο πράγμα. Μία και μόνο ηρωίδα. Η γυναίκα αυτή έχει ένα απύθμενο υποκριτικό εύρος, που ξεδιπλώνει φορά τη φορά και δεν σταματά να μας εκπλήσσει. 

Είναι μία από τις καλύτερες ηθοποιούς της γενιάς της. Μία αντιστάρ του Χόλιγουντ. Μία γυναίκα με μυστηριώδη γοητεία και ζηλευτή αυτοπεποίθηση που έχει ζήσει μία απίθανη ζωή, χωρίς πρέπει, κανόνες και ντροπή.

Μία ζωή σουρεαλιστική, γεμάτη εμπειρίες, πάθη και λάθη. Αυτή είναι και η μοναδικότητά της.

Τα πολλά, μοναδικά πρόσωπα της Gillian Anderson

Διανύοντας την 5η της δεκαετία -κλείνει τα 56 σήμερα 9 Αυγούστου-, η Anderson αποδεικνύει ότι είναι μία κατηγορία από μόνης της. Πίσω από το καταγάλανο διαπεραστικό βλέμμα, το αυστηρό πρόσωπο και το κορμί που πολλοί θα ήθελαν να δουν γυμνό, αλλά εκείνη δεν τους έκανε ποτέ τη χάρη, κρύβεται μία γυναίκα-φαντασίωση, μία ηθοποιός γεννημένη για απαιτητικούς ρόλους.

Η άγρια έφηβη

Γεννήθηκε στο Σικάγο του Ιλινόις των ΗΠΑ. Μεγάλωσε αρχικά, στο Πουέρτο Ρίκο, έπειτα στο Βόρειο Λονδίνο και από τα 11 της χρόνια και μετά, στο Μίσιγκαν. Έχει ρίζες στη Βρετανία, τη Γερμανία και την Ιρλανδία. Είναι bidialectal, μπορεί δηλαδή να μιλά μία γλώσσα με δύο διαφορετικές προφορές, πότε τη βαριά βρετανική και πότε την αμερικάνικη.

Ένα μπέρδεμα γενικότερα, αν και η ίδια δεν υπήρξε ποτέ μπερδεμένη. Ακόμα και όταν έκανε την επανάστασή της ως έφηβη, έχει δηλώσει ότι ήταν απόλυτα συνειδητοποιημένη για τις πράξεις της. 

Η Gillian Anderson έζησε μία άγρια εφηβεία, βουτηγμένη στα μαλακά ναρκωτικά, τον σεξουαλικό πειραματισμό και την punk μουσική. Στα 13 της, είχε ερωτική σχέση με συμμαθήτριά της, ντυνόταν στα μαύρα, έβαφε τα μαλλιά της χρωματιστά -όταν δεν ξύριζε το κεφάλι της-, έκανε piercing και έβγαινε από την τάξη τιμωρημένη. Στα 14 της, ξεκίνησε ψυχοθεραπεία. Υποχρεωτική, όταν το σχολείο την τιμώρησε για την κίνησή της να δεθεί με χειροπέδες στην πόρτα της βιβλιοθήκης, διαμαρτυρόμενη για το επικείμενο κλείσιμό της.

Οι συμμαθητές της τη φώναζαν τον κλόουν της τάξης και το πιο παράξενο κορίτσι. Ήταν όντως παράξενη. Θα λέγαμε διαφορετική. Δεν ήταν όμως ποτέ κακό παιδί, σύμφωνα με την ψυχολόγο της.

Η σπουδαία ηθοποιός 

Αν και έλεγε ότι όταν θα μεγαλώσει, θα γίνει ωκεανολόγος, γιατί της άρεσε να διαβάζει θαλάσσια βιολογία, γρήγορα άλλαξε επαγγελματικό προσανατολισμό. Κατά τα εφηβικά της χρόνια ασχολήθηκε με την υποκριτική σε σχολικές παραστάσεις. Αποφοιτώντας από το Λύκειο, σπούδασε ηθοποιός στο Σικάγο και έπειτα, μετακόμισε στην Νέα Υόρκη, όπου έβγαζε τα προς το ζην δουλεύοντας σερβιτόρα.  

Η πρώτη της επαγγελματική επαφή με την υποκριτική ήταν στο θέατρο. Πάτησε για πρώτη φορά το πόδι της στο σανίδι το 1983. Έκτοτε, δεν το εγκατέλειψε ποτέ. Είναι άλλωστε μία από τις πιο σημαντικές θεατρικές ηθοποιούς, σήμερα. Από το πλούσιο βιογραφικό της ξεχωρίζει η ερμηνεία της ως Blanche DuΒois στο Λεωφορείο ο Πόθος, το ανέβασμα του εμβληματικού έργου Αιδοίων Μονόλογοι και η τρίτη υποψηφιότητά της για το θεατρικό βραβείο Laurence Olivier το 2019, ενσαρκώνοντας τη Margo στο Όλα για την Εύα.

Μπορεί να λατρεύει το θέατρο, το breakthrough της όμως έγινε στη μικρή οθόνη. Στα 24 της πέρασε από οντισιόν για τη θρυλική σειρά The X-Files. Αν και η FOX ήθελε αρχικά να την απορρίψει επειδή δεν ήταν υποκριτικά έμπειρη και δεν είχε σεξαπίλ, ο παραγωγός Chris Carter την υποστήριξε σθεναρά. Ο ρόλος της FBI Special Agent Dana Scully, αυτού που έμελλε να γίνει ο πιο αναγνωρίσιμος στο κοινό και να ορίσει την καριέρα της, ήταν δικός της. 

Όπως η ίδια έχει αναφέρει, «ήθελα πολύ να παίξω τη Scully, γιατί επιτέλους είχα μπροστά μου μία δυναμική, ανεξάρτητη, έξυπνη ηρωίδα». Τρία χαρακτηριστικά δηλαδή και της δικής της προσωπικότητας που αναδύθηκαν γρήγορα στην επιφάνεια. 

Χάρη στην ερμηνεία της και στον χαρακτήρα της ηρωίδας της, δημιουργήθηκε στα 90s το “The Scully Effect”, με την Gillian Anderson να διεκδικεί ισάξιο μισθό με τον συμπρωταγωνιστή της, David Duchovny και να εμπνέει εκατοντάδες νεαρές γυναίκες να κυνηγήσουν τα όνειρα τους με δυναμισμό (δεκαετίες αργότερα, το 2017, κυκλοφόρησε το We: A Manifesto for Women Everywhere, ένα βιβλίο αφιερωμένο στις γυναίκες και τους αγώνες τους σε έναν ανδροκρατούμενο κόσμο).

Μετά το τέλος των X-Files, συνέχισε να αναλαμβάνει πολλούς και διαφορετικούς δυναμικούς γυναικείους ρόλους που της χάρισαν περαιτέρω αναγνώριση, όπως της ντεντέκτιβ Stella Gibson στο The Fall (2013-2016) του BBC και της ψυχολόγου του διαβόητου Hannibal Lecter στο Hannibal (2013-2015) του NBC μέχρι της Thatcher στο The Crown του Netflix…

… και της απελευθερωμένης σεξολόγου και διαζευγμένης μητέρας στο Sex Education (2019-σήμερα).

Για χάρη της, ένα διάστημα, δεν σταματούσε να αναρτά πέη στο Instagram.

Για την ερμηνεία της στον ρόλο της «Σιδηράς Κυρίας», είχε τονίσει σε πρόσφατη συνέντευξή της στο Harper’s Bazaar: «Έπρεπε να φτάσω στο σημείο εκείνο όπου δεν έχει καμία σχέση με τις απόψεις μου για την πολιτική της, για τις ενέργειές της. Στο σημείο που αφορά μόνο σε εκείνη ως ανθρώπινο ον και για στο κίνητρό της ως πολιτικού και ως μητέρας».

Να σημειωθεί ότι η Anderson ήταν η πρώτη γυναίκα που σκηνοθέτησε επεισόδιο τηλεοπτικής σειράς (το All Things στα X-Files) και η πρώτη που κατάφερε να κερδίσει Emmy, Χρυσή Σφαίρα και βραβείο του Σωματείου Ηθοποιών την ίδια χρονιά. Επιτυχία που επανέλαβε για δεύτερη φορά στην καριέρα της το 2021, εκείνη τη φορά κερδίζοντας την τριπλέτα στην κατηγορία Καλύτερη ηθοποιός σε Β’ Γυναικείο ρόλο. 

Η μυστηριώδης γυναίκα

Όπως προαναφέραμε κάπου στην αρχή, δεν την έχουμε δει ποτέ γυμνή. Δεν χρειάστηκε ποτέ να μπει σε αυτό το τριπάκι για να εξάψει το μυαλό των θεατών. Το κατάφερνε μια χαρά με την υποκριτική της δεινότητα, αλλά κυρίως με τη μυστηριώδη αύρα της.

 Η Gillian Anderson έχει τη δική της μοναδική γοητεία. Δεν έχει σώμα μοντέλου – δεν είχε ποτέ. Ούτε την τέλεια, αψεγάδιαστη ομορφιά. Είναι αισθησιακή με τον τρόπο της. Μία γυναίκα-φαντασίωση χάρη στην ευγενή τρέλα που κουβαλά, την αυτοσαρκαστική της διάθεση και την αφοπλιστική της ειλικρίνεια.

«Θα ήθελα ιδανικά να φοράω κάθε μέρα αυτά που φορούσα στην καραντίνα: Ένα φούτερ και ένα κολάν. Χωρίς σουτιέν. Είμαι πολύ τεμπέλα για να ξαναφορέσω. Θεέ μου είναι τόσο άβολο. Σουτιέν ποτέ ξανά, ακόμα και αν το στήθος μου φτάσει στον αφαλό μου», είχε απαντήσει σε ένα Instagram live, ερωτώμενη «Τι σου αρέσει να φοράς στην καθημερινότητά σου;».

Ο ελεύθερος άνθρωπος

«Αν δεν ήταν τόσο θλιβερές αυτές οι αηδίες, θα μου είχαν φτιάξει τη διάθεση. Δεν είμαι κατά των πλαστικών, είμαι όμως κατά της ντροπής που αποδίδεται στις γυναίκες που την επιλέγουν- όπως υπαγορεύει το ατομικό τους κριτήριο- να κάνουν πλαστικές», είχε αναφέρει σχετικά με δημοσίευμα της Daily Mail που έκανε λόγο ότι οι αλλαγές στην εμφάνισή της ήταν αποτέλεσμα αισθητικών επεμβάσεων στις οποίες είχε υποβληθεί.

Η συγκεκριμένη απάντηση φανερώνει με τον καλύτερο τρόπο ότι η ίδια θέλει να αισθάνεται ελεύθερη, να κάνει τις επιλογές της χωρίς στιγματισμό και ντροπή. Το ίδιο επιθυμεί και για όλες τις γυναίκες, όλους τους ανθρώπους. Και μάχεται για αυτό με όποιον τρόπο μπορεί. 

Οι κοινωνικές της ευαισθησίες την έχουν ωθήσει να στηρίξει αναρίθμητες οργανώσεις και κοινωνικά κινήματα: από το Feminist Majority Foundation για τα άπορα κορίτσια σε χώρες του 3ου κόσμου και εκστρατείες υπέρ των αμβλώσεων και κατά της ενδοοικογενειακής βίας μέχρι οργανισμούς που παλεύουν για τη διαφορετικότητα και τα δικαιώματα της LGBTQ κοινότητας, αλλά και των ζώων, στηρίζοντας την PETA.

Ελεύθερη όμως θέλει να νιώθει και στην προσωπική της ζωή.

Έγκυος στην πρεμιέρα του φιλμ The X-Files: I Want To Believe / 2008, AP Photo/Chris Pizzello

Έχει παντρευτεί δύο φορές και έχει αποκτήσει τρία παιδιά, τα δύο μικρότερα εκτός γάμου από τη σχέση της με τον επιχειρηματία Mark Griffiths. 

Η τελευταία της σχέση ήταν με τον θεατρικό συγγραφέα Peter Morgan, με τον οποίο χώρισαν το 2020 μετά από τέσσερα χρόνια.

Σήμερα, ζει στο Λονδίνο μαζί με τα τρία παιδιά της και δηλώνει αμφιφυλόφιλη: «Αυτό που ερωτεύεσαι τελικά, δεν είναι το πρόσωπο, αλλά η ψυχή ενός ανθρώπου, όποιο κι αν είναι το φύλο του».

Gillian Anderson, μετά από όλα αυτά, ποια να συγκριθεί μαζί σου;